Buzağı kayıplarınızı önleyin
Süt sığırı yetiştiriciliğinde buzağı kayıpları günden güne artmaktadır. Buzağının yaşatılması sürünün sürdürülebilirliği için ön koşuldur.
Günümüzde modern süt sığırı yetiştiriciliğinde sürü devamlılığını sağlamak için işletmeye dışarıdan alınacak düveler işletme giderlerinin %20’sini oluşturur. İşletmedeki buzağı kayıplarının azaltılması bu oranı düşürür.
Buzağı kayıpları; en sık süt emme döneminde meydana gelmekte ve %80’i işletmeye özel yönetim problemlerinden kaynaklanmaktadır.
Yönetim problemleri 4 ana başlık altında toplanır;
- Bakım-besleme-barındırma koşulları
- Kolostrum yönetimi
- Sindirim sistemi bozuklukları
- Solunum yolları hastalıkları
Buzağı kayıpları konusunda yapılan çalışmalarda oldukça farklı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Nitekim, ölüm oranı %5 -% 30 arasında çok geniş bir aralıkta değişmektedir. Oysaki buzağı ölüm oranı %2-4 kabul edilebilir iken, %8 çok yüksek olarak değerlendirilmektedir. Bu durumda, buzağı yönetiminin buzağı kayıpları üzerinde etkisi açıktır.
Süt sığırı işletmelerinde 1 yaşa kadar gerçekleşen ölümlerin %75’i 1 aylık yaşa kadar gerçekleşmiştir. Bu yaşa kadar olan ölümlerin %60’ının nedeni ise besleme kaynaklı ishallerdir. Diğer yandan, buzağılarda görülen genel ishal vakalarının %80’inin de beslemeden kaynaklı nedenlerle gerçekleştiği belirlenmiştir.
Sığırlarda 1 yaşa kadar ölüm oranları
Buzağılarda 1 Aylık Yaşa Kadar Ölüm Sebepleri
Buzağılarda ishalin nedenleri
Buzağı ölümleri ve ishal nedenleri
Buzağılarda besleme kaynaklı ishalin önlenmesi için aşağıdaki kritik kontrol noktalarındaki sorunları belirlemek ve gidermek gerekir;
Besleme
- Yetersiz miktarda ve düşük kaliteli kolostrum ile besleme
- Süt veya mama sıcaklığının uygun olmaması
- Düzensiz öğün aralıkları
- Düşük kaliteli veya kontamine yem, süt, mama verilmesi
- Verilen süt miktarının yetersiz olması
- Buzağıya verilen diyette sık değişiklik yapılması
- Süt içeriğinin etkisi (yüksek yağ oranı vb.)
- Başta Vitamin A olmak üzere çeşitli vitamin ve mineral madde yetersizlikleri
- Kuru madde alımı eksikliği
- Buzağılara verilen suyun düşük kaliteli olması ve uzun süre beklemesi
- Yanlış süt emzirme tekniği (biberon tutuşuna bağlı akciğere süt kaçması)
Barınak
- Bakım ve yetiştirme şartları
- Aşırı sıcak ya da soğuk hava koşulları
- Kapalı ve kalabalık ahırlar
- Altlığın ıslak ve kirli olması
Sağlık
- Buzağıya ait sindirim sistemi emilim anomalileri
- Alerjiler
- Mikotoksinler
Diğer
- Taşıma
- Stres Faktörleri
- Bakıcı hataları
Örneğin, beslenme kaynaklı buzağı ishallerinin önlenmesinde buzağılara içirilen süt veya mama sıcaklığının kontrolü en önemli konulardan birisidir. İçirilen süt/mama sıcaklığının buzağı vücut sıcaklığında (37-38 oC) olması arzu edilir.
Sütün soğuk hazırlanmasının dışında özellikle dağıtım sürecinde meydana gelen ısı kayıpları ile soğur. Soğuma genel olarak sütün dağıtımında gecikilmesi halinde özellikle kış aylarında daha hızlı olmaktadır. Sütün soğuk dönemlerde daha fazla ısıtılması bir çözüm olarak düşünülebilir. Ancak, sütün fazla ısıtılması halinde ise sütte bulunan protenlerin yıkıma uğrayarak sütün besleyici değerinin düşmesi bir risktir.
Bu nedenle, buzağı besleme amacıyla işletmenize uygun mekanizasyon seçiminizi iyi yönetmelisiniz. Örneğin, süt/mama hazırlama ve dağıtma makinası alırken dikkat etmeniz gereken kriterleri iyi incelemelisiniz.
Yazar: Milk’n’Roll Araştırma Grubu
Kaynaklar
Ayaşan, T., Hızlı H., Ünalan A., 2015. Farklı Sütten Kesim Yaşının Siyah Alaca Buzağıların Canlı Ağırlık Artışı, Vücut Ölçütleri ve Süt Maliyetine Olan Etkisi, s:650-658. 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi (3-5 Eylül 2015 /KONYA)
Curtis G. C., McG. Argo C., Jones D., Grove-White D. H., 2016. Impact of feeding and housing systems on disease incidence in dairy calves, November 19, 2016, Veterinary Record.
Göncü,S., 2019. Buzağı Büyütme Metodları, Çukuruva Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, http://traglor.cu.edu.tr/objects/objectFile/As1FxITm-222013-45.pdf
Karslı, M. A., & Şevket, Evli. 2018 Buzağı Kayıplarının Önlenmesinde İnek ve Buzağı Beslemesinin Önemi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58(3), 23-34.
Moran, J., 2002. Calf Rearing A Practical Guide Second Edition, Natural Resources and Environment,Victoria, 2002 Landlinks Press, Australia.
Yener, C., ve Yaylak E., 2015, Balıkesir İli Gönen İlçesinde Buzağı Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi 3-5 Eylül 2015, Konya.