Kolostrum Yönetimi
Kolostrum (ağız sütü), buzağıların doğumdan sonra bağışıklık sistemi tam olarak gelişene kadar korunmasında hayati önem taşıyan zengin bir antikor kaynağıdır. Aynı zamanda hayvanların yaşamları boyunca büyüme, üreme ve süt verim performansını etkileyebilecek bir dizi hayati hormon, protein ve diğer faktörleri içerir. Kaliteli kolostrum ile optimum düzeyde beslenen bir buzağının genetik potansiyeline ulaşması beklenir. Bunun sağlanması için çiftliğinizde kolostrum yönetimi uygulamanız gerekir.
Yeni doğan buzağılarda kolostrum yönetiminde uygulamalar ve kazanımlar
İyi bir kolostrum yönetimi, buzağıların doğumu sonrasında yeterli miktarda (Quantity), yüksek kaliteli (Quality) kolostrumu hızlı (Quickly) bir şekilde almasını sağlar. Bu durum 3Q olarak formüle edilmiştir.
Buzağılarınıza en kısa sürede uygun miktarda ve kalitede kolostrumla besleyin.
Yeterli Miktarda Kolostrum
Buzağı doğumunda sonra vücut ağırlığının %10’u veya en az 3 litre kolostrum verilmedir. Aynı miktarda kolostrum ile buzağı 12 h içinde tekrar beslenir.
Buzağıların 1 hafta ile 6 aylık yaş arasındaki dönemde ilk 12 saatte aldıkları kolostrum miktarı ile ölüm oranı arasında önemli ilişki aşağıdaki tabloda açıkça görülmektedir. Alınan kolostrum miktarı arttıkça buzağı ölüm oranı belirgin bir şekilde azalmaktadır.
Yüksek Kaliteli Kolostrum
Yeni doğan buzağıya verilmesi gereken kolostrum kaliteli olmak zorundadır. Kolostrum kalitesi kolostrometre veya refraktometre ile belirlenmelidir. Kolostrumun Immünoblobulin (IgG) seviyesi kolostrometre ile ≥ 50 mg/ml (yeşil bölge) veya Refraktometre ile ≥ %22 değerinden yüksek ölçülmelidir.
En Kısa Zamanda Kolostrum
Kolostrum beslemesinin zamanlaması çok önemlidir. Buzağı doğumundan sonra en geç 2 saat içinde kolostrum ile beslenmelidir. Bir buzağıya kolostrum 6 saat içinde içirilmez ise, kan dolaşımına giren olası antikorların %30’u kaybedilir.
Kanda antikor yoksunluğu halinde buzağı; potansiyel olarak ciddi enfeksiyonlara açık hale gelir ve yetersiz gelişim gösterir. Bağırsak duvarındaki hücreler ilk 12 saatte olgunlaşır ve sonunda emilim mekanizmalarını kapatır. Ayrıca, 24 saat sonra abomasum, sütü sindirmek için asit salgılamaya başladığında enzimler daha etkilidir ve bunlar Ig proteinlerini bozarak etkinliklerini azaltır.
İmmunoglobulinlerin emilim hızı
Doğumdan sonra 6 saat içinde kolostrum verilmesi buzağı ölümlerini ve hastalıkları önler.
İşletmenizde kolostrum yönetimi kontrol edilmelidir.
Bunun için doğumdan sonraki bir hafta içinde buzağılarınız arasından seçerek kan testi yaptırın. Testlerde kandaki gerçek antikor (IgG) seviyesi veya toplam protein (TP) incelenir. Test yapılan buzağıların en az % 80’i “iyi” olarak sınıflandırılması halinde kolostrum yönetiminizin iyi olduğu anlamına gelir. Eğer, bu oranın altında kaldı ise kontrollerinizi yapmalısınız.
İyi bir kolostrum yönetimi için dikkat edilmesi gereken önemli noktaları şunlardır:
- Buzağının annesini emmesine izin vermeyin.
- İlk sağımda 8 litreden az olan olgun ineklerin kolostrumunu beslemede kullanın.
- Sadece ilk sağım kolostrumunu kullanın.
- İlk kolostrum beslemesinde pratik olarak büyük buzağılara 4 l, küçük buzağılara 3 l verin.
- Kolostrumu mümkün olan en kısa sürede, doğumdan sonraki ilk 2 saat içinde besleyin. En yüksek emilimin ilk 30 dakikada olduğunu unutmayın.
Kolostrum yönetimi, buzağı sağlığını ve hayatta kalmasını belirleyen önemli bir faktördür. Süt üreticisi çiftlikler için kolostrum yönetim uygulamalarını iyileştirmek sürü için önemli bir gelişim fırsatıdır. Başarılı bir kolostrum yönetim programı, buzağılara yaşamlarının ilk birkaç saatinde yeterli miktarda, temiz, yüksek kaliteli kolostrum sağlamalıdır. Kolostrum besleme sürecinin sürekli izlenmesi ile yönetim sorunları daha çabuk çözümlenir.
Yazar: Milk’n’Roll Araştırma Grubu
Kaynaklar
Anonim, 2020, Buzağı Bakım ve Beslenmesi, Tarım ve Orman Bakanlığı.
Hayırlı, A., 2016. Buzağı Besleme, Sağlığı, Sevk Ve İdaresi.
Godden S. 2008. Colostrum Management for Dairy Calves. Veterinary Clinics Food Animal Practice 24 (2008) 19-39.
Koyuncu, M., Karaca, M., 2018. Buzağılarda Yaşama Gücünün Anahtarı “Kolostrum”, J. Anim. Prod., 59 (1):67-78.